Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент. — презентация
Презентация была опубликована 2 года назад пользователемГулназ Ахметова
Похожие презентации
Презентация на тему: » Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент.» — Транскрипт:
1 Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент жүйесінің маңызы. Орындаған: Сейдехали Г.С 3-017ЖМФ Тексерген: Абуова Ғ.Т Қарағанды 2017
2 ЖОСПАР: Кіріспе Негізгі бөлім Иммуноглобулиндер Антиде қасиеттері Андилер классификациясы Комплемент жүйесі Қорытынды Пайдаланналған әдебиеттер
3 Гуморальды иммунитет жүйесі. Иммундық жауап екі түрінің біреуі болуы мүмкін. 1. гуморалды жауап (жасуша аралық В — жасуша) антидене, қан айналымында және басқада сұйықтық организмінде болады, сонамен антидене жасушамен байланнаспайды және IgG, IgM, IgA, IgD, IgE тұрады. Антидене жасушамен баланс посада олар жасушанна жою аллоды, яғни цитотоксикалық әсеріне тән қабілеті бар, антиген және антиденеден басқа үшінші заттың қатасуы қажет. Бұл – комплемент, қалыпты қан сарысуында қатысады. Комплементсіз бос антидене жасушаннаң беткейіндегі антигенді детерминанттарымен байланнасуы мүмкін, бірақта жасушанна өлтіруі мүмкін емс. Комплемент ферментті белсенуімен қабілетті, көптеген компоненттер жиынтығынан тұрады. 2. Жасуша аралық жауап (Т — жасушалық) сенсибилизацияланған лимфоциттермен жүзеге осады. Иммундық жауап кезінде антидене жасушаннаң бөлігінен үзілмейтін, она өндірген және жасушамен байланнасқан болып табылады. Антидене таннастырушы лимфоциттер, ісіктік жасушалардың беткейінде антигенді детерминанты мен антидене байланнасқанда ғанна ісіктік жасушаларға дейін жетіледі. Сосын жасушамен байланнасқан бұл антидене, ісіктік жасушанна жоюды және жаруы мүмкін.
4 В-лимфоциттер (В-лимфоциты); (грек, bursa қапшық, яғни қапшық лимфоциттері) — тимусқа (айырша безге) тәуелсіз лимфоциттер. В-лимфоциттер сүйектің қызыл кемігі майынан тимусқа соқпай, онаң ықпалына түспей қан арқылы тікелей шеткі қан жасау мүшелеріне (лимфа түйіндеріне, көкбаурыға, лимфа түйіншелеріне) барып көбейіп, пісіп — жетіліп, белгілі бір анти гендергебайланнасты маманданнап, әсерлі (эффекторлы) плазмоциттерге айналлоды. Плазмоциттер организмнің ішкі сүйық ортасына (қанға, лимфаға, ұлпа сүйығына) антиденелер бөліп, адам мен жануарлар денелеріндегі сұйықтық (гуморальдық) иммунитетті қалыптастрады.
5 В-лимфоциттер құстардағы клоака (Фабриций) қапшығы лимфоциттері іспеттес. Адам мен жануарлар денелерінде аталған қапшықтын болмауына байланнасты, клоака қапшығынаң сүйек кемігі майынан келген лимфоциттердің мамандануына ықпал эту қызметін азы ішектің, онаң ішінде мықын ішектің кілегейлі қабығындағы лимфа түйіншелері атқарады денег болжам бар. В-лимфоциттер организмдегі гуморальдық иммунитетке жауапты
7 Иммуноглобулиндердi плазмалық торшалар шығарады. Олар қан сарысуында, лимфа да, уезда, сілекейде, торшалардың сыртқы қабығында болады.
8 Иммуноглобулиндер 5 класқа бөлінеді. G E D A M
9 Бұлардың құрылысында квадриметрикалы димер екі тізбектен (жеңіл және ауры) тұрады. Иммуноглобулиннің биохимиялық, қызметтік ерекшеліктері ауры тізбекке байланнасты. Сөйтіп әрбір иммуноглобулин құрылысы бірдей екі жеңіл, екі ауры тізбектен тұрады, онаң молекулалық салмағы Дальтон. Бұл тізбектер өзара дисульфидті көпіршіктермен байланнасқан, жеңіл және ауры тізбектің өзгермейтін (С), өзгеріп отыратын (V) аймақтары бар, солардың қосылатын жерінде белсенді анти гендермен байланнасатын орталық орналасқан. Антиденелер антигеннің әсерінен плазмалық торшадан шығарылады. Әрбір антигене қарсы сонамен ғанна байланнасатын арнайы антидене түзіледi.
10 Антиденелер қасиеттері Спецификалық қасиеті — иммуноглобулин тек арнайы антиген мен қарым-қатынасқа түседі. Онда антидене белсенді орталығы антидетерминант (паратоп) анти гендер белсенді орталығы детерминант пен (эпитоп) байланнасады. Авидтігі антиген мен антидене байланнасы тұрақты, олардың байланнасуы жил дам және толық, олар әр түрлі торшалармен байланнас жасай аллоды: макрофагтармен байланнасып фагоцитозды белсендіреді. Аффиндігі олардың байланнасы өте мықты, (антидене + антиген) антидетерминант + детерминант байланнасы. Валенттілігі-иммуноглобулин молекуласындағы антидетерминант тың санна, көбінэссе бұлар екі валентті, бірақ кейде 5-10 валентті антиденелер кездэсседi.
12 Иммуноглобулин М — барлық иммуноглобулин дердің 5-10 %. Эволюциялық дамуда ең көне иммуноглобулин. Молекулалық салмағы Дальтон. Жартылай ыдырау уақыты 5 тәулік иммуноглобулин М В-торшаларға антиген танитын рецептор. Иммуноглобулин М аутоиммунды ауруларды қолдайды. Қан сарысуында 0,4-2,2 г/л. Иммуноглобулин М ең ірі молекула лары, бес мономер ден құрылған, 10 белсенді орталығы бар, бірден бес антигенді байланнастырып ағзадан шығарып жібереді. IgМ ағзаға антиген түспэссе де болатын табиғи антиденелерге жатады. Жатырдан өте алмайды. Иммуноглобулин М инфекция түскенде, вакцинация да бірінші синтезделеді, авидтігі жоғары, ағзанна бактериялардан, вирустардан қорғайды, комплементті классикалық жолмен белсендіреді, фагоцитозды күшейтеді. Ағзаға түскен антигене әуелі иммуноглобулин М түзіледі. Аптаннаң аяғында ғанна иммуноглобулин G-нің синтезіне көшеді
13 Иммуноглобулин G — классы қан сарысуында барлық иммуноглобулиндердің, молекулалық салмағы 150 мың Дальтон, ол жатырға кіре аллоды. Иммуноглобулин G 23 тәулік, ұзақ өмір сүреді. Адамдарда иммуноглобулин G-дің 4 түрі бар: (ауры тізбектің айырмашылығымен). IgG қан сарысуында 7-18 г/л. Екіншілік иммундық жауабында тек IgG аннақталлоды Иммуноглобулин G-наң максималды өнімі антигендік расы 30 күн өткенде қайтадан еккенде дамып иммундық жауап толық және иммундық ес пайда болады. Негізгі қызметі: комплементті белсендіреді (G1, G2, G3 ); фагоцитозды күшейтеді: бактериялардың полисахаридтік антигеніне қарсы кеш өнетін антиденелер (G1, G2); токсиндерді бейтараптайды, фагоциттерді опсонизация арқылы белсендіреді. Комплементпен тек G4 байланнаспайды. Иммуноглобулин G тимусқа тәуелді болғандықтан Т-лимфоциттердің қатасуымен ғанна синтезделеді.
14 Иммуноглобулин А – сарысулық және секреторлық түрлері бар. Сарысудағы концентрациясы 0,8-3,7 г/л. Қан айналымындағы микробтарды және токсиндерді бейтараптайды. Сарысу IgA – комплементті альтернативтік жолмен белсендіре аллоды. Кейбір микробтар өндіретін протеаза ферменті IgA- на инактивацияға шалдықтрады (мыс. гонококктер). Секреторлық IgA шырышты қабықтың эпителиалды торшаларынаң синтезінен шығады, онаң қосымша (S) компоненті бар. Осы компонент IgA эпителий торшаларынан өткенде қосылады да IgA-наң протеолитикалық ферменттерге тұрақтылығын береді. Секреторлық IgA шырышты қабықта сақталып бактериалдық токсиндерді береді. Секреторлық IgA түкірікте, көз жасында, азқазан-ішек секретінде, өтте, қынап секретінде, аминотоксикалық сұйықта, өкпе, бронх, зәр шығару және жынас жолдарында бар. Нәресте IgA-на анна сүтінен, уаз сүтінен аллоды. Ана сфүтімен түскен IgA ішекке грам теріс микробтардың (ішек таяқшаларынаң) орналасуынан қорғайды.
15 Иммуноглобулин Е — молекуласы Дальтон, ұлпада, шырышты қабықшаларда, теріде жиналлоды да мес, базофил, эозинофилдер торшаларымен бірігіп аллергиялық қабыну береді. Бұл торшаларда дегрануляция жүрiп, анти гендердi денеден шығарып жібереді. Иммуноглобулин Е-нің концентрациясы қан сарысуында 0,25 мг/л, ал атопиялық ауруларда эссе көбейеді. Жартылай ыдырауы 2-3 күн. Иммуноглобулин Е-нің өнімінің тұқым қуалаушылыққа байланнасы бар. Аллергиялық ауруларға бейімділігі бар кісілерде IgЕ-нің деңгейі жоғары. Нәрестелерде IgЕ орта жастағы кісілердің көрсеткіштерінің 10 пайызындай ғанна. Иммуноглобулин Е комплемент пен байланнаспайды, жатыр арқылы өтпейді, ұлпа базофилдерімен және басқа «қабыну дамытатын» торшалардың Ғс-рецепторларымен өте тез және берік байланнасады. IgЕ мен қосылған антиген базофилді торшаларынаң үстіне орналасып, олардың дегрануяциясын дамытып биологиялық белсенді затрат торша аралық кеңістікке төгіліп аллергиялық қабыну пайда болады. Иммуноглобулин Е шырышты қабықтағы анти гендерді байланнастыруға қатысады. Иммуноглобулин Е-на көк баурыдың, бадамша бездің, тынас алу және асқорыту жолдарынаң плазмалық торшалары өндіреді. Ұрық IgЕ –ні арте шығарады. Иммуноглобулин Е гельминттерден қорғануға қатысады. Шырышты қабықта IgА-наң қорғаннасын бұзған патогендерді ұлпа базофилдерінің үстіндегі арнайы IgЕ байланнастырып, биологиялық белсенді затрат шығып қабыну дамуымен хемотаксиспен сол жерге басқа қорғаннас факторларын (торшалық, гуморалдық, IgG, комплемент, нейтрофилдер, эозинофилдер, т.б.) жинауы
16 Комплементтік жүйе – бул иммундық реакцияға қатысатын көп компонентті ферменттік жүйе. Комплементті бірінші Борде ашты. Комплемент жүйесі қан сары суында болатын белоктар жиынтығы.. Олардың әртүрлі ферметтік белсендлігі бар. Бул белоктар біріншілік активация дан кейін бірімен -бірі тізбектэссе байланнасады да биологиялық активті әсері бар затратды бөледі. Комплемент жүйесі патогенезінде иммунды комплексті механизм дер бар патологиялық процестердің дамуында манназды роль аткарады. Аутоиммунды аурулардағы тканьдердің зақымдалуында да комплемент жүйесі қатысады.
18 Комплемент жүйесінің қызметі: 1) бактерия қ абыр ғ асына ң лизисін ша қ рады, 2) антиденелермен опсонизациял ғ ан клеткаларды ң фагоцитозі ң к ұ шейту, 3) тромциттерді ң агрегация с ң ша қ ыру, 4) калликреин- кининды қ ж ү йесі ң активтеу, 5)аллергиялы қ реакциялар ғ а қ атасу, 6) аутоиммунды процестерге қ атасу,
19 Комплемент жүйесі белсенділігінде классикалық және альтернативті жолдарға бөлінеді. Классикалық жол Са –ионнаң қатасуымен АГ/АД комплексімен активтенеді. С1 арқылы басталлоды. С1 молекуласы иммуноглобулиннің (көбіне IgM және IgG) домені аумағындағы Fc- фрагментімен байланнасады. Бул кезде С1 молекуласың байланнастыратың IgG –дің екі молекуласы критикалық қашықта болуы керек. Сонда ғанна С1 -молекуласы активтенеді. Бірақ, бул жағдай әрқашан болмайды және IgG комплемент жүйесінің эффективтілігі төмен активаторы болып санналлоды.Сондықтан барлық иммуноглобулин дер ішінде пентамерлі IgM ең күшті активаторы болып табылады.домен Иммуноглобулиндердің Fc-фрагментімен С1g- байланнасады, одна кейін С1s- фрагменті байланнасады. Ол комплементтің С2 және С4 компоненттерің 2 фрагментке бөледі: С2 а, С2 в, С4 а, С4 в. С4 в пен С2 а комплекс түзіп С1-фрагментінен босайды. Қалғандары сұйық фазаға кетеді. Босалған С1 келесі С2 мен С4 молекула ларың ыдыратуға дайын болады. Арығарай тізбектік реакциясынаң схемасы: С4 вС2 а комплекс (С3-эстераза) С3-ке әсер етеді. С3 С3 а мен С3 в ға ыдырайды. С3 а сұйық фазаға кетеді, ал С3 в бірінші комплекске қосылып 2-ші комплексті түзеді — С4 вС2 аС3 в. ол С5-эстераза деп аталлоды және С5-ке әсер етеді. С5 екі фрагментке ыдырайды: С5 а мен С5 в –ға. С5 а сұйық фазаға кетеді, ал С5 в арығарай өзіне С6, С7, С8, С9 қосып мемранолитикалық комплексті түзеді (МЛК). Комплементтің альтернативті жолмен белсенділуы. Комплементтің альтернативті жолмен активтенуі С3-тін активациясынан басталлоды. Она антиденелер емс микробтың қабығынаң компоненттері, пропердин жүйесі, активтейді. Процестің ары ғарай ағымы классикалық жолмен бірдей. Комплементтің альтернативті жолмен активтенуі организмге түскен микроорганизмдерден жедел қорғану механизмің жүзеге асрады.
20 Комплемент жүйесінің зақымданулары рецидивті инфекцияларға және иммунды комплекстерге байланнасты патологиялық жағдайларға әкелу мүмкін. Комплементтің 1-ден 4-дейін жетіспеушілігі иммунды комплексті аурулармен көрінеді, ал С3-тің жетіспеушілігі пиогенді инфекцияларға жоғары бейімділікпен ассоциациалған және жүйелі қызыл жегі симптомдармен көрінеді. С5-8 компоненттерінің жетіспеушілігі Neisseriaмен шақырылатың инфекцияларға жоғары бейімділікпен ассоциациалған. Комплемент жүйесінің белсенділігі ингибирлеуші факторлардың бақылаумен жүреді. Ингибитолар: С1-ИНА, С3 в-ИНА. С1-эстераза ингибиторынаң жетіспеушілігі анигионевротика -лық ісінуімен көрінеді. С3ИНА жетіспеушілігі кезінде С3 молекуласынаң ыдырауы жоғарлау нәтижесінде С3 өнімі де көбееді.С3 а әсерінең мес клеткаларынан шыққан гистамин рецидивті эссекжемге әкеледі. Комплементтің жалпы белсенділігі қой эритроциттермен гемолитикалық жүйеде аннақтайды.Бул әдістің негізінде сары судағы комплемент гемолитикалық сары сумен сенсибилизациялған қой эритроциттердің гемолизің шақрады. Комплемент компоненнтерің аннақтау моноспецификалық антисары суды қолдануға негізделген.
21 Гуморальды иммунитет-организмді қорғауда маңызды орын алатын механизм.Гуморальды иммунитет жасушалық иммунитетке қосымша фактор ретіндеде әсер етеді. Иммунды реакциянаң спецификалығы лимфоциттер мен онаң өндіретін спецификалық Ig-мен (антигенами) аннақталлоды. Бейспецификалық қызметін (бөгде клеткаларды жою) моноциттер, гранулоциттер, бейспецификалық лимфоциттер атқарады. Бейспецификалық қорғаннас элементтерінің санна спецификалық мүшелерге қарағанда әлдеқайда көп.Сондықтан бейспецификалық элементтер бөгде антигендік затратды жоюға бағытталған, ал спецификалық жүйе оларға хабар беру, оларды белсендіру және анти гендердің жоюын бақылайтын жұмыстарды жүргізеді. Клеткалық факторларға жататындар барлық қаннаң лейкоциттері: лимфоциттер, нейтрофилдер, моноциттер, эозинофилдер, базофилдер (олардммунокомпетентті клеткалар деп атайды- ИКК). Бұл клеткалардың бәрінің өзіне тән морфологиялық және цитохимиялық ерекшеліктері бар. Гуморальды факторларға : I-глобулиндердің еритін сарысу ақуездарынаң фракциялары жатады, ол антидене қызметін атқаратын, арнайы спецификалық антиген мен байланнасатындар — Ig А, М, G, Е, D.
22 Хаитов Р.М. Иммунология: учебник – М. : ГЭОТАР – Медиа Ж ұ манбаев Қ.А., Ж ұ манбаева Ғ. Қ., Байд ү йсенова Ә. Ө. Клиникалы қ иммунология ж ә не аллергология – Қ ара ғ анды, 2008 Тимченко, Н.А. Клиническая иммунология и аллергология : Учеб-метод. Пособие/ Тимченко, Н.А. – Караганда,
источник
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы:Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент. — презентация
Презентация была опубликована 3 года назад пользователембексултан серик
Похожие презентации
Презентация на тему: » Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы:Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент.» — Транскрипт:
1 Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Иммунология және аллергология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы:Гуморальды иммунитет жүйесі.Иммунды жауаптағы комплемент жүйесінің маңызы. Орындаған:Серік Б ЖМФ Тексерген:Касымбекова Баян Кауазхановна
2 ЖОСПАР Кіріспе Негізгі бөлім Иммуноглобулиндер Антиде қасиеттері Андилер классификациясы Комплемент жүйесі Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер
3 Гуморальды иммунитет жүйесі. Иммундық жауап ек түрінің біреуі болуы мүмкін. 1. гуморалды жауап (жасуша аралық В — жасуша) антидене, қан айналымында және басқада сұйықтық организмінде болады, сонымен антидене жасушамен байланыспайды және IgG, IgM, IgA, IgD, IgE тұрады. Антидене жасушамен байланыспаса да олар жасушаны жою алады, яғни цитотоксикалық әсеріне тән қабілеті бар, антиген және антиденеден басқа үшінші заттың қатысуы қажет. Бұл – комплемент, қалыпты қан сарысуында қатысады. Комплементсіз бос антидене жасушаның беткейіндегі антигенді детерминанттарымен байланысуы мүмкін, бірақта жасушаны өлтіруі мүмкін емес. Комплемент ферментті белсенуімен қабілетті, көптеген компоненттер жиынтығынан тұрады. 2. Жасуша аралық жауап (Т — жасушалық) сенсибилизацияланған лимфоциттермен жүзеге асады. Иммундық жауап кезінде антидене жасушаның бөлігінен үзілмейтін, оны өндірген және жасушамен байланысқан болып табылады. Антидене таныстырушы лимфоциттер, ісіктік жасушалардың беткейінде антигенді детерминантымен антидене байланысқанда ғана ісіктік жасушаларға дейін жетіледі. Сосын жасушамен байланысқан бұл антидене, ісіктік жасушаны жоюды және жаруы мүмкін. Кіріспе
4 В-лимфоциттер (В-лимфоциты); (грек, bursa қапшық, яғни қапшық лимфоциттері) — тимусқа (айырша безге) тәуелсіз лимфоциттер.греклимфоциттері В-лимфоциттер сүйектің қызыл кемігі майынан тимусқа соқпай, оның ықпалына түспей қан арқылы тікелей шеткі қан жасау мүшелеріне (лимфа түйіндеріне, көкбауырға, лимфа түйіншелеріне) барып көбейіп, пісіп — жетіліп, белгілі бір антигендергебайланысты маманданып, әсерлі (эффекторлы) плазмоциттерге айналады.сүйектіңқанлимфакөкбауырғалимфаантигендергеплазмоциттерге Плазмоциттер организмнің ішкі сүйық ортасына (қанға, лимфаға, ұлпа сүйығына) антиденелер бөліп, адам мен жануарлар денелеріндегі сұйықтық (гуморальдық) иммунитетті қалыптастырады.антиденелериммунитетті В-лимфоциттер құстардағы клоака (Фабриций) қапшығы лимфоциттері іспеттес. Адам мен жануарлар денелерінде аталған қапшықтын болмауына байланысты, клоака қапшығының сүйек кемігі майынан келген лимфоциттердің мамандануына ықпал ету қызметін ащы ішектің, оның ішінде мықын ішектің кілегейлі қабығындағы лимфа түйіншелері атқарады деген болжам бар.сүйек В-лимфоциттер организмдегі гуморальдық иммунитетке жауаптыиммунитетке
6 Антиденелер – иммуноглобулиндер Иммуноглобулиндердi плазмалық торшалар шығарады. Олар қан сарысуында, лимфада, уызда, сілекейде, торшалардың сыртқы қабығында болады. Иммуноглобулиндер 5 класқа бөлінеді. G, M, A, D, E. Бұлардың құрылысында квадриметрикалы димер екі тізбектен (жеңіл және ауыр) тұрады. Иммуноглобулиннің биохимиялық, қызметтік ерекшеліктері ауыр тізбекке байланысты. Сөйтіп әрбір иммуноглобулин құрылысы бірдей екі жеңіл, екі ауыр тізбектен тұрады, оның молекулалық салмағы Дальтон. Бұл тізбектер өзара дисульфидті көпіршіктермен байланысқан, жеңіл және ауыр тізбектің өзгермейтін (С), өзгеріп отыратын (V) аймақтары бар, солардың қосылатын жерінде белсенді антигендермен байланысатын орталық орналасқан. Антиденелер антигеннің әсерінен плазмалық торшадан шығарылады. Әрбір антигенге қарсы сонымен ғана байланысатын арнайы антидене түзіледi.
7 Антиденелер қасиеттері 1. Спецификалық қасиеті — иммуноглобулин тек арнайы антигенмен қарым-қатынасқа түседі. Онда антидене белсенді орталығы антидетер минант (паратоп) антигендер белсенді орталығы детерминантпен (эпитоп) байланысады. 2. Валенттілігі-иммуноглобулин молекуласындағы антидетерминанттың саны, көбінесе бұлар екі валентті, бірақ кейде 5-10 валентті антиденелер кездеседi. 3. Аффиндігі олардың байланысы өте мықты, (антидене + антиген) антидетерминант + детерминант байланысы. 4. Авидтігі антиген мен антидене байланысы тұрақты, олардың байланысуы жылдам және толық, олар әр түрлі торшалармен байланыс жасай алады: макрофагтармен байланысып фагоцитозды белсендіреді. нейтрофилдермен фагоцитозды белсендіреді. базофилдермен байланысып атопиялық реакция жүріп, медиаторлар бөлініп, жедел жүретін аллергиялық реакцияға әкеледі. тромбоциттермен байланысып қан ұюын өзгертеді. Лимфоциттермен-FC рецепторымен (иммуноглобулин G)
9 Иммуноглобулин М — барлық иммуноглобулиндердің 5-10 %. Эволюциялық дамуда ең көне иммуноглобулин. Молекулалық салмағы Дальтон. Жартылай ыдырау уақыты 5 тәулік иммуноглобулин М В-торшаларға антиген танитын рецептор. Иммуноглобулин М аутоиммунды ауруларды қолдайды. Иммуноглобулин М инфекция түскенде, вакцинацияда бірінші синтезделеді, авидтігі жоғары, ағзаны бактериялардан, вирустардан қорғайды, комплементті классикалық жолмен белсендіреді, фагоцитозды күшейтеді. Ағзаға түскен антигенге әуелі иммуноглобулин М түзіледі. Аптаның аяғында ғана иммунгоглобулин G-нің синтезіне көшеді. Қан сарысуында 0,4-2,2 г/л. Иммуноглобулин М ең ірі молекулалары, бес мономерден құрылған, 10 белсенді орталығы бар, бірден бес антигенді байланыстырып ағзадан шығарып жібереді. IgМ ағзаға антиген түспесе де болатын табиғи антиденелерге жатады. Жатырдан өте алмайды. Нәрестелерде тек инфекцияға қарсы пайда болады. IgМ антигенге фагоциттерді белсендіріп шақырады.
10 Иммуноглобулин G — класы қан сарысуында барлық иммуноглобулин дердің, молекулалық салмағы 150 мың Дальтон, ол жатырға кіре алады. Иммуноглобулин G 23 тәулік, ұзақ өмір сүреді. Адамдарда иммуноглобулин G-дің 4 түрі бар: (ауыр тізбектің айырмашылығымен). IgG қан сарысуында 7-18 г/л. Екіншілік иммундық жауабында тек IgG анықталады. Негізгі қызметі: комплементті белсендіреді (G1, G2, G3 ); фагоцитозды күшейтеді: бактериялардың полисахаридтік антигеніне қарсы кеш өнетін антиденелер (G1, G2); токсиндерді бейтараптайды, фагоциттерді опсонизация арқылы белсендіреді. Комплементпен тек G4 байланыспайды. Иммуноглобулин G тимусқа тәуелді болғандықтан Т-лимфоциттердің қатысуымен ғана синтезделеді. Сондықтан сәулелену және иммунды депрессанттар олардың синтезін басады. Иммуноглобулин G-ның максималды өнімі антигендік арасы 30 күн өткенде қайтадан еккенде дамып иммундық жауап толық және иммундық ес пайда болады.
11 Иммуноглобулин А – сарысулық және секреторлық түрлері бар. Сарысудағы концентрациясы 0,8-3,7 г/л. Қан айналымындағы микробтарды және токсиндерді бейтараптайды. Сарысу IgA – комплементті альтернативтік жолмен белсендіре алады. Кейбір микробтар өндіретін протеаза ферменті IgA-ны инактивацияға шалдықтырады (мыс. гонококктер). Секреторлық IgA шырышты қабықтың эпителиалды торшаларының синтезінен шығады, оның қосымша (S) компоненті бар. Осы компонент IgA эпителий торшаларынан өткенде қосылады да IgA-ның протеолитикалық ферменттерге тұрақтылығын береді. Секреторлық IgA шырышты қабықта сақталып бактериалдық токсиндерді бейтараптайды, вирустарды шектейді, фагоцитозды белсендіреді. Сөйтіп, инфекцияға жергілікті қорғанысты қамтамасыз етеді. Секреторлық IgA түкірікте, көз жасында, азқазан-ішек секретінде, өтте, қынап секретінде, аминотоксикалық сұйықта, өкпе, бронх, зәр шығару және жыныс жолдарында бар. Нәресте IgA-ны ана сүтінен, уыз сүтінен алады. Ана сфүтімен түскен IgA ішекке грам теріс микробтардың (ішек таяқшаларының) орналасуынан қорғайды. Ішекке грам оң микробтар орналасып ішек инфекцияларына антагонистік рөл атқарады. IgA микроорганизмдермен байланысып, оларды шырышты қабыққа тұрақтатып орналастырмайды. IgA тимусқа тәуелді иммуноглобулин, сондықтан нәрестенің өмірінің бастапқы кезінде өз бетімен пайда болмайды.
12 Иммуноглобулин Е — молекуласы Дальтон, ұлпада, шырышты қабықшаларда, теріде жиналады да мес, базофил, эозинофилдер торшаларымен бірігіп аллергиялық қабыну береді. Бұл торшаларда дегрануляция жүрiп, антигендердi денеден шығарып жібереді. Иммуноглобулин Е-нің концентрациясы қан сарысуында 0,25 мг/л, ал атопиялық ауруларда есе көбейеді. Жартылай ыдырауы 2-3 күн. Иммуноглобулин Е-нің өнімінің тұқым қуалаушылыққа байланысы бар. Аллергиялық ауруларға бейімділігі бар кісілерде IgЕ-нің деңгейі жоғары. Нәрестелерде IgЕ орта жастағы кісілердің көрсеткіштерінің 10 пайызындай ғана. Иммуноглобулин Е комплементпен байланыспайды, жатыр арқылы өтпейді, ұлпа базофилдерімен және басқа «қабыну дамытатын» торшалардың Ғс- рецепторларымен өте тез және берік байланысады. IgЕ мен қосылған антиген базофилді торшаларының үстіне орналасып, олардың дегрануяциясын дамытып биологиялық белсенді заттар торша аралық кеңістікке төгіліп аллергиялық қабыну пайда болады. Иммуноглобулин Е шырышты қабықтағы антигендерді байланыстыруға қатысады. Иммуноглобулин Е-ны көк бауырдың, бадамша бездің, тыныс алу және асқорыту жолдарының плазмалық торшалары өндіреді. Ұрық IgЕ –ні ерте шығарады. Иммуноглобулин Е гельминттерден қорғануға қатысады. Шырышты қабықта IgА-ның қорғанысын бұзған патогендерді ұлпа базофилдерінің үстіндегі арнайы IgЕ байланыстырып, биологиялық белсенді заттар шығып қабыну дамуымен хемотаксиспен сол жерге басқа қорғаныс факторларын (торшалық, гуморалдық, IgG, комплемент, нейтрофилдер, эозинофилдер, т.б.) жинауы
14 Комплементтік жүйе – бул иммундық реакцияға қатысатын көп компонентті ферменттік жүйе. Комплементті бірінші Борде ашты. Комплемент жүйесі қан сары суында болатын белоктар жиынтығы.. Олардың әртүрлі ферметтік белсендлігі бар. Бул белоктар біріншілік активациядан кейін бірімен -бірі тізбектесе байланысады да биологиялық активті әсері бар заттарды бөледі. Комплемент жүйесі патогенезінде иммунды комплексті механизмдер бар патологиялық процестердің дамуында манызды роль аткарады. Аутоиммунды аурулардағы тканьдердің зақымдалуында да комплемент жүйесі қатысады. Комплемент жүйесі
16 Комплемент жүйесінің қызметі: 1) бактерия қабырғасының лизисін шақырады, 2) антиденелермен опсонизациялған клеткалардың фагоцитозің кұшейту, 3) тромциттердің агрегациясың шақыру, 4) калликреин-кининдық жүйесің активтеу, 5)аллергиялық реакцияларға қатысу, 6) аутоиммунды процестерге қатысу, 7) иммунокомпетентті клеткалардың қызметіңе әсер ету, 8) кейбір вирустарды нейтрализациялау, 9)иммунды комплексті аурулардың дамуына қатысу.
17 Комплемент жүйесі белсенділігінде классикалық және альтернативті жолдарға бөлінеді. Классикалық жол Са –ионның қатысуымен АГ/АД комплексімен активтенеді. С1 арқылы басталады. С1 молекуласы иммуноглобулиннің (көбіне IgM және IgG) домені аумағындағы Fc-фрагментімен байланысады. Бул кезде С1 молекуласың байланыстыратың IgG –дің екі молекуласы критикалық қашықта болуы керек. Сонда ғана С1 -молекуласы активтенеді. Бірақ, бул жағдай әрқашан болмайды және IgG комплемент жүйесінің эффективтілігі төмен активаторы болып саналады.Сондықтан барлық иммуноглобулиндер ішінде пентамерлі IgM ең күшті активаторы болып табылады.домен Иммуноглобулиндердің Fc-фрагментімен С1g- байланысады, одан кейін С1s- фрагменті байланысады. Ол комплементтің С2 және С4 компоненттерің 2 фрагментке бөледі: С2а, С2в, С4а, С4в. С4в пен С2а комплекс түзіп С1-фрагментінен босайды. Қалғандары сұйық фазаға кетеді. Босалған С1 келесі С2 мен С4 молекулаларың ыдыратуға дайын болады. Арығарай тізбектік реакциясының схемасы: С4вС2а комплекс (С3-эстераза) С3-ке әсер етеді. С3 С3а мен С3в ға ыдырайды. С3а сұйық фазаға кетеді, ал С3в бірінші комплекске қосылып 2-ші комплексті түзеді — С4вС2аС3в. ол С5-эстераза деп аталады және С5-ке әсер етеді. С5 екі фрагментке ыдырайды: С5а мен С5в –ға. С5а сұйық фазаға кетеді, ал С5в арығарай өзіне С6, С7, С8, С9 қосып мемранолитикалық комплексті түзеді (МЛК). Комплементтің альтернативті жолмен белсенділуы. Комплементтің альтернативті жолмен активтенуі С3-тін активациясынан басталады. Оны антиденелер емес микробтың қабығының компоненттері, пропердин жүйесі, активтейді. Процестің ары ғарай ағымы классикалық жолмен бірдей. Комплементтің альтернативті жолмен активтенуі организмге түскен микроорганизмдерден жедел қорғану механизмің жүзеге асырады.
19 Комплемент жүйесінің зақымданулары рецидивті инфекцияларға және иммунды комплекстерге байланысты патологиялық жағдайларға әкелу мүмкін. Комплементтің 1-ден 4-дейін жетіспеушілігі иммунды комплексті аурулармен көрінеді, ал С3-тің жетіспеушілігі пиогенді инфекцияларға жоғары бейімділікпен ассоциациалған және жүйелі қызыл жегі симптомдармен көрінеді. С5-8 компоненттерінің жетіспеушілігі Neisseriaмен шақырылатың инфекцияларға жоғары бейімділікпен ассоциациалған. Комплемент жүйесінің белсенділігі ингибирлеуші факторлардың бақылаумен жүреді. Ингибитолар: С1-ИНА, С3в-ИНА. С1-эстераза ингибиторының жетіспеушілігі анигионевротика -лық ісінуімен көрінеді. С3ИНА жетіспеушілігі кезінде С3 молекуласының ыдырауы жоғарлау нәтижесінде С3 өнімі де көбееді.С3а әсерінең мес клеткаларынан шыққан гистамин рецидивті есекжемге әкеледі. Комплементтің жалпы белсенділігі қой эритроциттермен гемолитикалық жүйеде анықтайды.Бул әдістің негізінде сары судағы комплемент гемолитикалық сары сумен сенсибилизациялған қой эритроциттердің гемолизің шақырады. Комплемент компоненнтерің анықтау моноспецификалық антисары суды қолдануға негізделген.
20 Гуморальды иммунитет-организмді қорғауда маңызды орын алатын механизм.Гуморальды иммунитет жасушалық иммунитетке қосымша фактор ретіндеде әсер етеді. Иммунды реакцияның спецификалығы лимфоциттер мен оның өндіретін спецификалық Ig-мен (антигенами) анықталады. Бейспецификалық қызметін (бөгде клеткаларды жою) моноциттер, гранулоциттер, бейспецификалық лимфоциттер атқарады. Бейспецификалық қорғаныс элементтерінің саны спецификалық мүшелерге қарағанда әлдеқайда көп.Сондықтан бейспецификалық элементтер бөгде антигендік заттарды жоюға бағытталған, ал спецификалық жүйе оларға хабар беру, оларды белсендіру және антигендердің жоюын бақылайтын жұмыстарды жүргізеді. Клеткалық факторларға жататындар барлық қанның лейкоциттері: лимфоциттер, нейтрофилдер, моноциттер, эозинофилдер, базофилдер (олардммунокомпетентті клеткалар деп атайды- ИКК). Бұл клеткалардың бәрінің өзіне тән морфологиялық және цитохимиялық ерекшеліктері бар. Гуморальды факторларға : I-глобулиндердің еритін сарысу ақуыздарының фракциялары жатады, ол антидене қызметін атқаратын, арнайы спецификалық антигенмен байланысатындар — Ig А, М, G, Е, D. Қ орытынды
21 Хаитов Р.М. Иммунология: учебник – М. : ГЭОТАР – Медиа Ж ұ манбаев Қ.А., Ж ұ манбаева Ғ. Қ., Байд ү йсенова Ә. Ө. Клиникалы қ иммунология ж ә не аллергология – Қ ара ғ анды, 2008 Тимченко, Н.А. Клиническая иммунология и аллергология : Учеб-метод. Пособие/ Тимченко, Н.А. – Караганда, Пайдаланыл ғ ан ә дебиеттер
источник